Қаржы пирамидалары — әлемнің көптеген елдерінде, оның ішінде Қазақстанда да, азаматтар үшін үлкен қауіп төндіретін мәселелердің бірі. Шымкент қаласында соңғы жылдары қаржы пирамидаларының және интернет-алаяқтықтың таралуы азаматтардың қаржылық қауіпсіздігіне қатер төндіруде. Осыған орай, тұрғындарды қорғау және қаржылық сауаттылығын арттыру мақсатында бірнеше шаралар қабылдануда.
Қаржы пирамидаларының негізгі белгілері — жедел табыс алу уәделері, инвестиция салудың төмен тәуекелі, жаңа қатысушылардың тіркелуі арқылы бұрынғы инвесторларға төлем жасау схемасы. Мұндай схемалар уақыт өте келе өз-өзін ақтамай, көпшіліктің қаржысын жоғалтуға алып келеді. Осы себепті, қаржы пирамидаларына тап болмаудың бірден-бір жолы — қаржылық сауаттылықты арттыру және тексеру құралдарын пайдалану.
Шымкентте тұрғындарға қаржы пирамидаларының белгілерін тексеруге көмектесетін «Байқа пирамида» және «AFM Insider» атты Телеграм-боттар іске қосылды.
Бұл боттар арқылы азаматтар белгілі бір инвестициялық жобаның заңдылығын тексере алады. Пайдаланушы компанияның бизнес сәйкестендіру номерін енгізу арқылы оның қаржылық пирамидалар белгілері бар-жоғын біле алады. Егер компанияда қаржылық пирамиданың белгілері немесе қылмыстық іс тіркелсе, бот дереу хабарлама жібереді.
Боттардың жұмысы автоматтандырылған жүйелер мен дерекқорлар негізінде іске асырылады. Бұл қызметтердің арқасында пайдаланушылар заңсыз схемалардан тез арада ақпарат ала алады, бұл өз кезегінде қаржылық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
Қаржы пирамидаларының құрбаны болмаудың тағы бір маңызды жолы — тұрғындардың қаржылық сауаттылығын арттыру. Бұл бағытта бірнеше шаралар жүзеге асырылуда.
Агенттік, Мәдениет және ақпарат министрлігі, және «Alayaq.net» республикалық жастар қозғалысының қолдауымен өткізілген бұл іс-шара тұрғындардың қаржылық сауаттылығын арттыру мақсатында ұйымдастырылды.
Пікірталас алаңы ретінде ұйымдастырылған бұл іс-шарада қаржы пирамидаларымен күрес, әлеуметтік желілердегі тәртіп, интернет-алаяқтық мәселелері талқыланды. Сарапшылар тұрғындарға қаржы алаяқтықтарының схемаларын тануға, қауіпсіз инвестициялар жасауға, және әлеуметтік желілерде қауіпсіздік шараларын қолдануға кеңес берді.
