Азаматтық қоғам мен мемлекет арасындағы тығыз байланыс жеке тұлғаның құқықтары мен еркіндіктерінің заң жүзінде қамтамасыз етілуіне, саяси жағынан қорғалуы мен үйлесімді даму үрдісінің қалыптасуына ықпал етеді. Мемлекетсіз азаматтық қоғам өмір сүре алмайды, ал дамыған азаматтық қоғам мемлекет дамуына тікелей ықпал етеді. Осы тұрғыдан алғанда, Қазақстанда азаматтық қоғам институттарының қалыптасуы мен дамуының маңызы зор.
Қазақстан тәуелсіздік алған алғашқы жылдарынан бастап, азаматтық қоғамды қалыптастыруға ерекше көңіл бөлді. Үкіметтік емес ұйымдар (ҮЕҰ) — азаматтық қоғамның негізгі компоненті ретінде қарастырылып, олардың қызметін дамытуға саяси, құқықтық және әлеуметтік қолдау көрсетілді. Елбасының Азаматтық форумға қатысуы және азаматтық қоғам институттарының әлеуметтік-экономикалық әлеуетті арттырудағы рөліне ерекше назар аударуы — мемлекет тарапынан азаматтық қоғамға берілген мәннің көрінісі.
Қазақстан Республикасының «100 нақты қадам» Ұлт жоспары да азаматтық қоғам институттарының дамуына бағытталған маңызды құжат болып табылады. Бұл жоспар аясында ҮЕҰ-ның қызметін белсенді түрде жандандыру, оларды дамыту үшін қажетті заңнамалық өзгерістер енгізу ұсынылған. Дін істері және азаматтық қоғам министрлігі осы бағытта заң жобасын әзірлеп, Парламент Мәжілісіне ұсынды. Заң жобасының негізгі мақсаты — мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс нәтижелерін бағалау және ҮЕҰ қызметінің сапасын арттыру.
ҮЕҰ-ларға мемлекеттік қолдау көрсету азаматтық қоғамның дамуын ынталандыру үшін маңызды. Сонымен қатар, ауылдық аудандарға да ерекше назар аударылып, олардың қажеттіліктерін бағалау жұмыстары жүргізілуде.
Азаматтық қоғамды дамытуға арналған инновациялық жобалардың бірі — ҮЕҰ-ның мемлекеттік әлеуметтік-экономикалық дамуға қосқан үлесін бағалау жобасы. Бұл жоба аясында ҮЕҰ-ның қызметі мен нәтижелерін бағалау әдістемесі әзірленіп, тұрақты қолданысқа енгізіледі. Сонымен қатар, 2023 жылдың 1 наурызынан бастап үкіметтік емес ұйымдардың мәліметтер базасын қамтитын infonpo.kz интернет-порталы іске қосылды. Бұл портал арқылы ҮЕҰ-лар өз қызметі туралы мәліметтерді жүктеп, жаңғырта алады. Мәліметтер базасында тіркелген ҮЕҰ-ларға мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс бойынша конкурстарда қосымша балл беріледі.
Қазақстанның азаматтық қоғамын дамытуда жастар саясатының маңызы зор. 2023 жылы Дін істері және азаматтық қоғам министрлігі жастарды дамыту бойынша инфрақұрылымды күшейту туралы бастама көтерді.
